17/5/16

FALORDIETAS

O CABALLERO DE L’AUCA
Bi eba una begata una prinzipa clamata Lena, á la que li eban furtato los suyos dreitos sobre as tierras d’os suyos debampasatos. O culpable yera un cosino clamato Lorién, que como n’eba mal chenio garra chen li discutié cuan dizié que Lena no yera capable de gobernar.
Se diziba d’er que podeba matar un toro d’una patada en a fonsera, e que ferrando un caballo, una begata, li ranqué una pata, en fin, que yera muito furo e con muita fuerza.
Lena, muito trista, demandé aduya ta protexer os suyos dreitos, pero garra chen li quise aduyar porque n’eban medrana de Lorién. Asinas que demandé aduya á los espritus d’a selba, e á l’inte, amanixié una auca por o ríu qu’estiraba d’una barca en á cuala iba un caballero blanco. A sorpresa fue asabelo de gran, porque no toz os diyas se beyeban aucas estirando d’una barca. Toz aguardoron en o beral á que i plegase o caballero. Desembarqué o desconoxito, e chirando-se li dizié á l’auca:
-Muitas grazias por trayer-me sin bosar ni un euro.

E dimpués dizié que beniba á esfender á la prinzipa contra Lorién, e que si gosaba luitar contra er li darba bellacosa que contar durante muito tiempo, isto ye, que pensaba tallar-lo como á una carrota.
O chigantón Lorién pillé una mica de medrana cuan bide á lo caballero de l’auca tan serio e tan furo, pero á penar d’ixo, salié con una espata en a man ta trobar-se con o caballero.
-Agora mesmo te’n tornarás á la tuya barca, ya que me parixe que no yes capable de sacar á espata e luitar con yo.
-Para cuenta, ye asabelo d’esmolata, e talla tanto que me rasuro con era toz os diyas, e que talla un pelo en l’aire, pero antimas ye embroxata.

En sentir ixas parolas sobre la suya espata, á Lorién li se metié o pelello de pirina. E sindembargo pillé á suya espata e se dispuse á luitar.
Continará …

Auca: oca
Debampasatos: antepasados
Cosino: primo
Garra chen: nadie
Fonsera: tripa
Medrana: miedo
O beral: la orilla
Bosar: pagar
Gosaba: se atrevía
Carrota: zanahoria
Esmolata: afilada
Pirina: gallina



6/5/16

FALORDIETAS

A CRUZ D’O DIAPLE (III)
As glarimas de dolor por os muertos, a desesperazión d’os pais e d’as familias plegoron dica os uitos d’os reis, e ístos nimbioron una gran fuerza ta rematar de raso con tanta maldá.
Ixas fuerzas pilloron á los furtaires, mesmo á lo suyo chefe, e, una begata chuzgatos, fuoron aforcatos, menos o chefe que fuyié.
Aforcatos ixos furtaires, se pensé que la tranquilidá i plegarba, pero ixo sólo pasé mientres o chefe estié engarcholato, ya qu’en fuyir o chefe, tornoron as luzetas á las finestras, se sintioron as rudios e se cremoron campos e bordas.
Allora se organizé atra colla ta pillar á los furtaires e lo suyo chefe. Asinas que, una nuei, cuan yeran toz os furtaires en o castiello, dentroron en o castiello e los pilloron á toz, mesmo á lo chefe.
Engarcholoron á toz, mesmo á lo chefe, que lebaba una armadura de fierro, e lo plenoron de cadenas e ligoron á una aniella.
Cuan iban á chuzgar á lo chefe, dentroron á pillar-lo, pero l’armadura se desfize e no bi’n eba cosa dentro, sólo s’ascuité una gran risotada
.
Se pilloron as piezas de l’armadura, e lo chuez las fize alzar, pero en que salioron por a puerta, l’armadura se torné á montar e se’n fue corriendo.
Tornoron os fuegos e las muertes dica que pilloron atra begata á lo chefe. Allora, un biello chuez, prexinando que yera lo diaple, propuse que itasen l’armadura en una gran chera ta fundir-la, e con o fierro que saliese, se fese una cruz.
Asinas se fize, e dentre as flamas d’a chera surtiban risas batuecas que daban asabelo de medrana.
A cruz de fierro se calé chunto á las enruenas d’o castiello, e la tasca de arredol enxamás torné á crexer.

Glarimas: lágrimas
Uitos: oidos
De raso: completamente
Engarcholato: encarcelado
Colla: grupo
Begata: vez
Prexinando: imaginando
Chera: hoguera
Batuecas: vacías
Enruenas: ruinas

Tasca: hierba